قدس آنلاین: گفتیم که شکل گیری و عملکرد دومین دوره مجلس از تحولات و تنگناهای مربوط به جنگ تحمیلی متأثر بود و از سوی دیگر تأکید بر وحدت و انسجام گروه‌های سیاسی در آن محوریت داشت. اما سومین دوره مجلس در فضایی که اختلافات میان دو گروه بازار و خط امامی افزایش یافته بود، شکل گرفت. دو گروهی که به ترتیب مصداق دو جناح راست و چپ بودند.
در ابتدای نیمه دوم سال 1366، رقابت میان این دو گروه در مجلس دوم و در نطق‌های پیش از دستور آغاز شد. جناح چپ در قالب شعار دفاع از مستضعفان، حمایت از دولت و تأکید بر خط امام(ره) به جناح راست می تاخت.
آن‌ها جناح راست را طرفداران سرمایه‌داران، مرفهان بی درد و بازاریان زالوصفت می‌خواندند. این اختلافات در شکاف میان طرفداران اقتصاد دولتی و جناح راست نیز نمایان بود و به تدریج در جامعه روحانیت مبارز نیز آشکار شد. شدت منازعات میان آن‌ها چنان بود که در اوایل سال 1366، به انحلال حزب جمهوری اسلامی و در سال 1367 به انشعاب جامعه روحانیت مبارز و تأسیس مجمع روحانیون مبارز منجر شد.
اختلافات در جامعه روحانیت مبارز در جریان تهیه فهرست انتخاباتی بالا گرفت. وابستگان به جناح راست در پی حذف نیروهایی چون «هادی غفاری» و «مرتضی الویری» از فهرست انتخاباتی بودند و گروه دیگر مخالفت می‌کردند.
در نهایت نیز دسته‌ای که با مشی جناح راست مخالف بودند، مجمع روحانیون مبارز را با جلب نظر موافق رهبر انقلاب تشکیل دادند و خط مشی خود را برگرفته از پیام حج 1366 امام خمینی(ره) اعلام کردند.
این گروه به طور رسمی پس ازکسب اجازه از رهبر انقلاب، مهدی کروبی را به دبیرکلی خود انتخاب کردند. اعضای این مجمع شامل روحانیونی چون سیدمحمد موسوی خویینی‌ها، محمدرضا توسلی، سیدمحمد خاتمی، حسن صانعی، سیدمهدی امامی جمارانی، سیدعلی اکبر محتشمی پور و سیدهادی خامنه‌ای بود.
با آغاز رقابت‌های انتخاباتی، جامعه روحانیت مبارز و حزب مؤتلفه اسلامی به عنوان مهم‌ترین بازیگران جناح راست در مقابل مجمع روحانیون مبارز قرار گرفتند. البته علاوه بر این‌ها، دفتر تحکیم وحدت، خانه کارگر، انجمن اسلامی معلمان ایران، انجمن اسلامی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها نیز با حمایت از جناح چپ حضور داشتند.
از بین این تشکل‌ها سه تشکلِ دفتر تحکیم وحدت، انجمن اسلامی معلمان ایران-تهران و تشکیلات خانه کارگر ایران- تهران، ائتلافی به نام «ائتلاف مستضعفین و محرومین» را تشکیل دادند.
رقابت میان دو جناح پس از ارائه فهرست‌ها شدت گرفت. نمایندگان منتسب به جناح چپ، جناح راست را به سوءاستفاده «از ضعف‌های طبیعی زمان جنگ» برای مخالفت با «دولت اسلامی مورد تأیید امام» متهم می‌کردند. جناح راست نیز گروه رقیب را به«غوغاسالاری و هتاکی نسبت به دیگران»متهم می‌کردند.
در نهایت در این رقابت، جناح چپ پیروز میدان شد. چنانچه از فهرست 30 نفره جامعه روحانیت در تهران، تنها 6 نفر به مجلس راه یافته بودند که دو نفر آنان با فهرست مجمع روحانیون مبارز مشترک بودند. در مجموع در سراسر کشور در دو مرحله انتخابات و همچنین در انتخابات میان دوره‌ای، جناح راست توانسته بود نزدیک به 94 نماینده روانه مجلس کند و یک اقلیت 100 نفری در مجلس تشکیل دهد. هیئت‌های مؤتلفه که با جامعه روحانیت مبارز ائتلاف کرده بودند و مجاهدین انقلاب اسلامی که تنها نماینده آن محمد سلامتی بود نیز از دیگر گروه‌های حاضر در مجلس بودند.
این مجلس با آغاز کار خود از میان حدود 593 طرح و لایحه ارائه شده حدود 256 قانون را تصویب کرد که مهم‌ترین آن‌ها قوانین زیر بودند: قانون برنامه پنج ساله‌یاول توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، اختصاص بودجه برای بازسازی مناطق جنگ‌زده و محرومیت‌زدایی،قانون اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران، قانون مجازات اسلامی، قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور، قانون قطع روابط سیاسی و دیپلماتیک با دولت انگلستان.
سومین دوره مجلس در هفتم خرداد 1376 آغاز به کار کرد؛ در تابستان آن سال جنگ تمام شد. بدین‌ترتیب بازسازی به اولویت مسئولان و همچنین مجلس تبدیل شد. همچنین قانون اساسی بازنگری شد. در فرایند بازنگری قانون اساسی بود که امام خمینی(ره) در 13 خرداد 1368 درگذشت تا فصل جدیدی از تحولات سیاسی و اجتماعی ایران آغاز شود.
انتهای پیام/
نظر شما